De cel Gelijke Kansen van de directie Gesubsidieerde Initiatieven heeft als opdracht de uitvoering van een gelijkekansenbeleid bij de plaatselijke besturen te coördineren en aan te moedigen. Daartoe worden aan de gemeentelijke ambtenaren belast met de materie "gelijke kansen" opleidingen en tools aangeboden, alsook uitwisselingsmomenten over de projecten en goede praktijken die in elke gemeente ontwikkeld worden.

De cel beheert ook de subsidies die worden toegekend aan gemeenten die gelijkekanseninitiatieven willen opzetten (gelijke kansen voor vrouwen en mannen, de bestrijding van gendergeweld, de bestrijding van discriminatie tegen LGBTQIA+-personen, de bestrijding van racisme, de inclusie van personen met een handicap).


 

Genderongelijkheid op het vlak van huisvesting

 

Het probleem dat vrouwen moeilijker toegang hebben tot huisvesting is niet nieuw.

Vrouwen komen eigenlijk vaker in kwetsbare situaties terecht dan mannen, wat hun toegang tot huisvesting bemoeilijkt.

Hoe kunnen we als lokale overheid rekening houden met deze verschillende kwesties?

Om deze vraag te beantwoorden, heeft Brussel Plaatselijke Besturen besloten om in 2024 met de gemeenten samen te werken aan de problematiek van genderongelijkheid in huisvesting alsook aan de slagvaardigheid van de gemeenten.

Aangezien de actie van de gemeenten op het vlak van huisvesting grotendeels wordt bepaald door de actie van het gewest, dat over veel expertise op dit gebied beschikt, bundelt Brussel Plaatselijke Besturen de krachten met equal.brussels om een gezamenlijk activiteitenprogramma samen te stellen dat zowel bedoeld is voor gewestelijke als gemeenteambtenaren

 

Meer weten

 


Gendermainstreaming

Om transversale aandacht voor gelijke kansen voor vrouwen en mannen op te nemen in alle plaatselijke beleidslijnen, de zogenoemde gendermainstreaming, begeleidt de cel Gelijke Kansen de gemeenten bij de uitvoering van proefprojecten door opleidingen, advies, studiedagen, uitwisselingen van goede praktijken en dergelijke aan te bieden. Sinds 2015 moedigt de cel de gemeenten ook aan om gendermainstreaming toe te passen op het begrotingsproces. Dat noemen we gendergevoelige begroting of genderbudgeting.

Om gendermainstreaming in alle lokale beleidsmaatregelen toe te passen, is de begroting, die alle gemeentelijke bevoegdheden overstijgt, een formidabele hefboom om de genderkwestie aan te kaarten. De begroting zorgt er bovendien voor dat overheidsuitgaven daadwerkelijk bijdragen tot minder genderongelijkheden in plaats van evenveel.

Om die reden promoot BPB genderbudgeting en biedt het gemeenten hiervoor begeleiding op maat aan, in samenwerking met de vereniging CORIF (www.corif.fr).

Wil u gratis gebruik maken van deze begeleiding? Neem dan contact op via isp@gob.brussels.

BPB heeft ook een methodologische gids over genderbudgeting in de Brusselse gemeenten ontwikkeld. Deze gids bevat concrete voorbeelden per gemeentelijke bevoegdheid. Hij zal een waardevolle tool blijken om genderbudgeting toe te passen in uw gemeente, omdat hij een antwoord bevat op alle vragen die u zich kan stellen.

 

Het werk van de cel betreft ook de problematiek van genderstereotypen, die van jongs af aan worden meegegeven via socialisering. De gemeenten krijgen gewestelijke steun in de vorm van praktische tools (zoals een niet-stereotiep kleurboek) en opleidingen, aangezien zij het bestuursniveau zijn met tal van bevoegdheden die verband houden met kinderen en jongeren.

Gender en de stad

Vanuit genderoogpunt is immers gebleken dat de openbare ruimte verre van neutraal is. Integendeel zelfs, de openbare ruimte is een vertaling van genderongelijkheden en geweld dat zowel vrouwen als LGBTQIA+-personen treft.

De realiteit is dat mannen en vrouwen de openbare ruimte niet op dezelfde manier ervaren:

  • veiligheid in de openbare ruimte is objectief gezien niet dezelfde voor mannen en vrouwen, die te maken kunnen krijgen met seksisme, ongewenst seksueel gedrag en zelfs agressie. Als gevolg daarvan "passeren" vrouwen meer door de openbare ruimte dan dat zij deze innemen, terwijl mannen vrijelijk wandelen en samenkomen;
  • vrouwen hebben ook vaker dan mannen te maken met een "beperkte mobiliteit" (verplaatsingen met zeer jonge kinderen, kinderwagens, boodschappen, enz.) en ondervinden de toegankelijkheidsproblemen in de stedelijke ruimte dus in veel sterkere mate.
  • de symboliek van de openbare ruimte staat ook vaak synoniem met seksisme: de aanwezigheid van seksistische advertenties of het ontbreken van vrouwen in de straatnamen, die nog steeds overwegend die van blanke heteroseksuele mannen zijn.

BPB wil de gemeenten steunen bij het opnemen van deze genderkwesties in hun beleid inzake ruimtelijke ordening, wegwerkzaamheden en meer in het algemeen stedenbouw, opdat de gemeenten kunnen bijdragen tot een meer inclusieve en gelijke openbare ruimte.

 

Meer lezen 


 

Bestrijding van geweld tegen vrouwen

Naast de gemeenteprojecten die BPB ondersteunt, kaart de cel Gelijke Kansen in samenwerking met de betrokken gemeentediensten ook andere gendergerelateerde thema's aan: geweld tussen partners en binnen het gezin (waaronder gearrangeerde huwelijken), gendergeweld (waaronder seksuele intimidatie in de openbare ruimte), de bestrijding van seksisme, enz.

BPB stelt een instrument voor ter bestrijding van het fenomeen gedwongen huwelijken, een bewustmakings- en informatiebrochure gericht op mogelijke slachtoffers (jonge meisjes en jongens die door hun familie onder dwang worden uitgehuwelijkt om een seksuele geaardheid of genderidentiteit te bestrijden die zij niet kunnen aanvaarden). Onder de titel Mijn huwelijk, mijn keuze! en geschreven in samenwerking met verenigingen die in contact staan met slachtoffers, biedt het slachtoffers middelen om actie te ondernemen.

                                   Meer lezen


 

 Handicap

Al meerdere jaren moedigt BPB handistreaming sterk aan door de gemeenten te ondersteunen bij de inrichting van specifieke voorzieningen die de emancipatie en het volwaardige burgerschap van personen met een handicap bevorderen.  Het is de bedoeling hen te stimuleren volledig zelfstandig deel te nemen aan het politieke, economische, sociale en culturele leven.

De actie die Brussel Plaatselijke Besturen onderneemt, neemt onder meer de vorm aan van gepubliceerde brochures, zoals de Gids van handistreaming op lokaal niveau, die een aantal initiatieven voorstelt die binnen de gemeentelijke bevoegdheden aandacht hebben voor personen met een handicap. Het bestuur moedigt ook de aanwijzing van referentiepersonen inzake handistreaming aan, om bij elke gemeente te beschikken over gesprekspartners met de nodige transversale competenties om de diensten te helpen rekening houden met de specifieke behoeften van personen met een handicap.

De cel Gelijke Kansen leidt overigens een werkgroep die de gemeentelijke adviesraden voor personen met een handicap bijeenbrengt om hen de kans te bieden hun goede praktijken te delen en hun problemen door te geven aan de betrokken overheid, op tal van vlakken (mobiliteit, groene ruimtes, enz.).

Brussel Plaatselijke Besturen zorgt er ook voor  dat de ordonnantie van 2 februari 2017 betreffende de verplichting om personen met een handicap aan te werven in de lokale besturen wordt uitgevoerd. Om te achterhalen in welke mate de gemeenten zich houden aan deze verplichting, vraagt Brussel Plaatselijke Besturenhen regelmatig naar het percentage personeelsleden met een handicap dat ze in dienst hebben genomen, alsook naar de kwalitatieve maatregelen die ze hebben genomen om dit personeel in dienst te nemen en te integreren. De resultaten bezorgd door de gemeenten worden samengevat in verslagen die aan het parlement worden voorgelegd.

Er werden reeds twee verslagen opgesteld, namelijk in 2019 en 2021, en die zijn beschikbaar in de documentatieruimte. Momenteel wordt een derde verslag opgemaakt.

 

Bekijk de publicaties


 

LGBTQIA+ 

Brussel Plaatselijke Besturen ondersteunt de plaatselijke besturen bij de organisatie van acties ter bevordering van het respect voor de diversiteit aan seksuele voorkeuren en genderidentiteiten. 

De wetgeving ter bestrijding van discriminatie en ter bevordering van diversiteit vormt de grondslag voor deze steun. Dit sluit dus aan bij het gewestelijke actieplan en het Interfederaal Actieplan tegen discriminatie en geweld ten aanzien van LGBTI-personen. 

All genders welcome  

Van 2015 tot 2018 heeft Brussel Plaatselijke Besturen de campagne rond All Genders Welcome ondersteund die georganiseerd werd door de Brusselse koepelvereniging RainbowHouse Brussels.  

All Genders Welcome is een bewustmakingsproject voor een publiek van gemeenten, OCMW's en overheidsinstellingen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het bevat twee onderdelen: inclusieve beeldvorming (letterlijk) voor een sensibiliseringscampagne ten aanzien van de burgers, en een opleiding over LGBTQIA+-thema's voor de personeelsleden. 

Door de slogan All Genders Welcome te voeren, geven de gemeenten en OCMW's de boodschap dat ze de vrije identiteitsbeleving inzake genderidentiteit en/of seksuele voorkeur ter harte nemen, en dat alle koppels en families er zonder enig onderscheid wellkom zijn, want de openbare ruimte is van iedereen. 

Voor dit initiatief neemt Brussel Plaatselijke Besturen in 2023 de fakkel over. 

 

Inwerkingtreding van de nieuwe wet betreffende de geregistreerde geslachtswijziging

Op 25 juni 2017 werd een wet aangenomen tot hervorming van regelingen inzake transgenders wat de vermelding van een aanpassing van de registratie van het geslacht in de akten van de burgerlijke stand en de gevolgen hiervan betreft1. Deze wet verving de wet van 10 mei 2007 betreffende de transseksualiteit, die erg omstreden was omdat ze meerdere bepalingen bevatte die strijdig waren met de mensenrechten (een uitgesproken psychiatrische benadering van transidenteit; het moeten doorlopen van een medische procedure om van geslacht te kunnen veranderen; verplichte sterilisatie voordat geslachtsveranderingen mochten worden geregistreerd). 

De wet van 2017 schrapt de sterilisatievoorwaarde en de verplichting om een psychiatrisch parcours te doorlopen en ze vereist geen enkele medische ingreep. Een transgenderpersoon mag de officiële aanpassing van zijn/haar geslacht op zijn/haar geboorteakte en van zijn/haar voornaam vragen op basis van zijn/haar persoonlijke overtuiging. Er moet alleen een administratieve procedure bij de diensten van de burgerlijke stand worden doorlopen. 

Meer lezen

In het kader van de inwerkingtreding van deze nieuwe wet heeft Brussel Plaatselijke Besturen in 2018 twee opleidingssessies in het Frans en één in het Nederlands georganiseerd voor de diensten van de burgerlijke stand van de Brusselse gemeenten. 

Deze opleiding van twee halve dagen was bedoeld om te informeren over de juridische tools van de nieuwe wet in het kader van het onthaal van een transgenderpubliek. 

Er vond nog een tweede opleidingssessie plaats, ditmaal bestemd voor alle gemeente- en OCMW-diensten. De bedoeling ervan was de medewerkers van deze diensten te sensibiliseren en hen meer begrip en inzicht bij te brengen over de situatie van transgenders en de moeilijkheden waarmee ze geconfronteerd worden (gezondheid, werk, huisvesting, sociaal leven, transfobie, ouderschap, enz.). 

De opleidingen werden in het Frans gegeven door de vzw Genres Pluriels, die werkt aan een vlottere aanvaarding van transgenders, queers en intersekse personen. In het Nederlands werden de opleidingen verstrekt door de vzw KLIQ die gespecialiseerd is in de organisatie van opleidingen, gegeven door diversiteitsexperten inzake genderidentiteit en seksuele voorkeur.

De algemene opleiding door de vzw Genres Pluriels bleek een groot succes en de aanvragen bleven binnenlopen, zodat de opleiding nog tot in het laatste kwartaal van 2022 werd georganiseerd.  

Voor 2023 plant Brussel Plaatselijke Besturen een of meer sessies in het Nederlands. 

 

Raadpleeg brochures over dit onderwerp