De samenstelling, organisatie en werking van de gemeentelijke instellingen behoren sinds 2002 tot de gewestbevoegdheden.
Hetzelfde geldt voor de voorbereiding en organisatie van de gemeenteraadsverkiezingen, alsook voor de instellingen van erkende erediensten en de begraafplaatsen en lijkbezorging.
Brussel Plaatselijke Besturen draagt, voor rekening van de gewestregering, actief bij aan het opstellen van de wetgeving die te maken heeft met zijn activiteitsdomeinen.
De plaatselijke besturen vormen geen afgesloten wereld, die los van alles functioneert. Maatschappelijke evoluties, debatten en zowel technische als institutionele vernieuwingen wijzigen constant hun werkwijzen en dwingen hen zich aan te passen, afgestemd op het gewestelijke niveau. Daarbij moeten de federale wetgeving en het Europese niveau in acht worden genomen (wijziging van wetten, omzetting van Europese richtlijnen, ...).
In het kader van zijn opdracht inzake de organisatie van de plaatselijke besturen is het voor Brussel Plaatselijke Besturen een prioriteit om op die veranderingen te anticiperen en ze te begeleiden.
Het bestuur raadpleegt regelmatig de regering over de gepaste juridische omkadering waarin voorzien moet worden naargelang de materies en de evolutie ervan. Daartoe werken de verschillende directies van BPB mee aan de uitwerking en aan dewijziging van de organieke wetgeving met betrekking tot de plaatselijke besturen in de activiteitssectoren die hen aangaan.
Praktisch gezien leidt dit juridische organisatiewerk tot de voorbereiding (analyses, adviesverstrekking) en het opstellen van teksten die nuttig zijn voor de werking van de plaatselijke besturen (ordonnanties, besluiten en omzendbrieven).
Via deze adviesverstrekking, begeleiding en uitwerking (naargelang het geval in samenwerking met terreinspelers en experten) draagt Brussel Plaatselijke Besturen bij aan de modernisering en harmonisering van de wetgeving die geldt voor de plaatselijke besturen. Door zodra dit nodig is de bepalingen aan te passen met betrekking tot de organisatie en de werking van de plaatselijke instellingen, de gemeentelijke beheermethodes, door te zorgen voor toezichtsmechanismen die voor alle plaatselijke besturen hetzelfde zijn, draagt het bestuur bij tot de verwezenlijking van het doel te beschikken over een gecoördineerde gemeentelijke wetgeving.
