In 2019 heeft Brussel Plaatselijke Besturen het aangevatte werk voortgezet m.b.t. de harmonisering van de instrumenten voor het toezicht op de plaatselijke besturen en heeft het bijgedragen aan een wijziging van de organieke wet betreffende de OCMW’s met het oog op een goed bestuur van de openbare centra voor maatschappelijk welzijn.
Het bestuur onderzocht de evolutie van de gemeentelijke fiscaliteit en stelde een inventaris op m.b.t. de tewerkstelling van personen met een handicap in de plaatselijke besturen.
Wat de uitvoering van het overheidsbeleid betreft, stonden sportinfrastructuur, de aantrekkelijkheid van de lokale overheidsdiensten en diversiteit centraal in de acties van het bestuur.
Brussel Plaatselijke Besturen beheert jaarlijks een budget van ongeveer 720 miljoen euro.
De tabel hiernaast toont de belangrijkste begrotingsposten die het bestuur beheert in het kader van zijn opdracht betreffende de financiering van de plaatselijke besturen en de uitvoering van het overheidsbeleid (investeringen, facultatieve subsidies, enz.).
Op 1 juni 2019 trad in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een belangrijke ordonnantie in werking. Deze wettekst wijzigt de organieke wet betreffende de OCMW's van 1976 grondig en stelt Brussel Plaatselijke Besturen in staat om vooruitgang te boeken op het vlak van een goed bestuur op gemeentelijk niveau.
Deze ordonnantie verzekert een optimale werking voor de OCMW's, die in onze samenleving een essentiële rol vervullen op het gebied van sociale bijstand. Hoe? Door acties te ondernemen in vier domeinen:
Bovendien heeft Brussel Plaatselijke Besturen er samen met verschillende spelers (het verenigd college, het kabinet van de minister-president, de vertegenwoordigers van de OCMW's) voor gezorgd dat de ordonnantie beantwoordt aan de behoeften van de actoren op het terrein.
Eind december 2019 heeft de regering een ontwerp van ordonnantie aangenomen betreffende het beheer van de materiële belangen van de plaatselijke levensbeschouwelijke gemeenschappen.
De regering heeft in eerste lezing een besluit aangenomen tot uitvoering van de ordonnantie van 29 november 2018 op de begraafplaatsen en de lijkbezorging (besluit tot uitvoering van artikel 19, §1 van de ordonnantie), dat begin februari voor advies voorgelegd werd aan de Raad van State.
De ordonnantie van 25 april 2019 betreffende het herstel van sommige schade veroorzaakt door algemene rampen werd op 6 mei 2019 in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd. Het uitvoeringsbesluit van 10 oktober 2019 werd op 30 oktober 2019 gepubliceerd.
Sinds de zesde staatshervorming is het gewest ten volle bevoegd voor natuurrampen. Begin juni heeft de Raad van State een ordonnantie en een besluit goedgekeurd die door Brussel Plaatselijke Besturen werden opgesteld met twee doelstellingen in het achterhoofd, namelijk de procedures vereenvoudigen en het erkennings- en vergoedingsproces versnellen. Enkel materiële schade die rechtstreeks het gevolg is van een algemene ramp op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest geeft aanleiding tot een hersteltegemoetkoming, en wel uitsluitend voor materiële goederen (meubilair, gebouwen, wagens, …). Deze vergoeding kan oplopen tot 60% van het nettobedrag van de geraamde schade. Het besluit stelt meer bepaald de technische criteria voor de erkenning van algemene rampen op. Dit gebeurde in samenwerking met het Koninklijk Meteorologisch Instituut.
De ordonnantie van 5 juli 2018 betreffende de specifieke gemeentelijke bestuursvormen en de samenwerking tussen gemeenten harmoniseert de toezichtregels voor de verschillende plaatselijke besturen (behalve voor de politiezones) met de toezichtregels die van toepassing zijn op de gemeenten. Samen met de gemeenten werd een werkgroep opgericht om alle vragen te beantwoorden die de toepassing van de ordonnantie zou kunnen oproepen, waarbij de focus hoofdzakelijk lag op het deel over de gemeentelijke vzw's en hun identificatie. Naar aanleiding van de besprekingen van deze werkgroep werd een verklarende omzendbrief opgesteld. Deze bevat alle punten die problematisch waren voor de gemeenten. Deze omzendbrief werd begin 2019 naar het kabinet van de minister van Plaatselijke Besturen gestuurd. Ook de personeelsleden van Brussel Plaatselijke Besturen werden geïnformeerd over de exacte inhoud van de wetgeving ter zake en de gevolgen ervan op het vlak van toezicht.
Voor meer dan de helft van de gemeenten werd het register van de gemeentelijke vzw's opgesteld.
Wat de financiële aangelegenheden betreft, verzekert Brussel Plaatselijke Besturen de twee soorten toezicht. Ingevolge de nieuwe verdeling van de bevoegdheden onder de leden van de regering wordt het gewone toezicht uitgeoefend door de minister van Plaatselijke Besturen en het specifieke goedkeuringstoezicht door de minister-president. Met het oog op doeltreffendheid en samenhang behandelen de personeelsleden van Brussel Plaatselijke Besturen de dossiers op dezelfde manier en leggen ze deze dossiers vervolgens voor aan beide ministers.
De gemeenten zijn goed vertrouwd met de bepalingen uit de ordonnanties. Indien nodig worden de gemeenten eraan herinnerd bij de controles ter plaatse. Hun implementering wordt bovendien gecontroleerd in het kader van het administratieve toezicht door de directies van Brussel Plaatselijke Besturen.
Ook de tweede fase van het door de GSOB georganiseerde vormingstraject om de concrete invoering van het internecontrolesysteem binnen de plaatselijke besturen te vergemakkelijken, werd in de loop van 2019 afgerond. Elke bestuur heeft tot zeven begeleidingssessies kunnen aanvragen naargelang zijn behoeften.
In de marge van het Comité C is er een werkgroep bijeengekomen om sommige bepalingen te verduidelijken uit besluiten die in 2017 gepubliceerd werden en waarvan de uitvoering moeilijkheden opleverde.
Zo werden vijf informatiefiches opgesteld en in november 2019 aan de gemeenten bezorgd.
De gemeenten werden ook herinnerd aan de inwerkingtreding, op 30 juni 2020, van het besluit betreffende de bezoldigingsregeling. De omzetting van de bepalingen van deze besluiten in de plaatselijke statuten wordt bovendien gecontroleerd in het kader van het administratieve toezicht en bij bezoeken ter plaatse.
De financiële gegevensbank van de OCMW's is in gebruik genomen en omvat nu de budgetten en rekeningen van de negentien OCMW's. Deze gegevensbank is momenteel gedeeltelijk exploiteerbaar, ondanks enkele aanhoudende technische problemen, zowel bij de gegevensinvoer als bij de exploitatie ervan. Met de komst van deze nieuwe gegevensbank verloopt de reporting aan het INR voortaan automatisch en kunnen er financiële gegevens via het BISA worden gepubliceerd.
Brussel Plaatselijke Besturen heeft een analyse gemaakt en vervolgens een verslag opgesteld, dat werd opgenomen in een Focus over de gemeentelijke financiën die in november 2019 verschenen is.
In november 2018 werd aan de regering een eerste ontwerp van gemeenschappelijk boekhoudkundig reglement voor de gemeenten en OCMW's voorgesteld. In 2019 is de beperkte technische commissie gefusioneerd met de unieke gewestelijke commissie voor de nieuwe boekhouding en werd het werk van de technische commissie voortgezet met het oog op de creatie van een gemeenschappelijk boekhoudplan dat specifieke kenmerken van zowel de gemeenten als de OCMW's omvat.
BPB heeft een werkgroep georganiseerd met vertegenwoordigers van Brussel Fiscaliteit en de gemeenten. Deze werkgroep heeft het mogelijk gemaakt informatie uit te wisselen over de wettelijke en boekhoudkundige grondslagen van de gemeentelijke en gewestelijke fiscaliteit en mee te werken aan het opstellen van een modeldocument voor de jaarlijkse afrekening voor de inkomsten van opcentiemen die het gewest voor rekening van de gemeenten int.
BPB heeft op verzoek van de regering een verslag opgesteld over de gemeentelijke fiscaliteit en de naleving van de contractuele verplichtingen door de gemeenten (april 2019). BPB heeft ook een stand van zaken opgesteld van de toepassing van de ordonnantie ertoe strekkende de gemeenten te betrekken bij de economische ontwikkeling van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van 2007, en heeft in dit kader enkele verbeteringsmogelijkheden voorgesteld. De bestaande overeenkomsten werden bij wijze van overgangsregeling verlengd.
De derde Focus, die Brussel Plaatselijke Besturen in de maand juli gepubliceerd heeft, biedt een stand van zaken van de fiscaliteit van de Brusselse gemeenten voor de periode 2008-2018. Het magazine wil zo de belangrijkste trends blootleggen met betrekking tot de impact van de belastingreglementen, de retributiereglementen en de opcentiemen op de lokale economie en de ondernemingen. Hoe zijn de gemeentelijke fiscale ontvangsten de voorbije tien jaar geëvolueerd? Hoe zit het met de verdeling van de bedrijfsbelastingen? Wat is het aandeel van de fiscale ontvangsten ten opzichte van de totale ontvangsten? Het antwoord op deze en vele andere vragen is te vinden in deze editie van Focus magazine, dat voor u de evolutie van de fiscaliteit in Brussel uit de doeken doet.
Het eerste deel van de publicatie bevat de belangrijkste begrippen en elementen inzake gemeentelijke fiscaliteit. Het tweede deel bevat een analyse van de evolutie van de gemeentelijke ontvangsten in verband met de fiscaliteit. Deze Focus sluit af met een analyse van de impact van deze fiscaliteit op de ondernemingen en een vergelijkende analyse met betrekking tot dit punt van de situatie in de verschillende gemeenten.
In het kader van een werkgroep “sociale clausules” nemen personeelsleden van de directie Lokale Overheidsopdrachten deel aan de werkzaamheden voor het opstellen van een vademecum over de opname van sociale clausules in de gewestelijke overheidsopdrachten.
Op 14 oktober 2018 konden de Brusselse burgers hun gemeentelijke vertegenwoordigers kiezen. Brussel Plaatselijke Besturen, dat belast is met het organiseren van deze verkiezingen, zag toe op de toegankelijkheid voor alle Brusselse kiezers, met inbegrip van personen met beperkte mobiliteit.
Om de in dat verband genomen maatregelen te kunnen evalueren, heeft het bestuur onder meer een online-enquête gehouden. Het CAWaB (Collectif Accessibilité Wallonie-Bruxelles) heeft de resultaten geanalyseerd. Deze werkzaamheden hebben geleid tot het opstellen van een rapport over de toegankelijkheid van de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (alleen in het Frans). Dit rapport moest bijdragen aan een verdere verbetering van de stemverrichtingen en de deelname van alle Brusselaars met beperkte mobiliteit aan de verkiezingen, met name aan de gewestelijke, federale en Europese verkiezingen van mei 2019.
Dankzij het voorstel van Brussel Plaatselijke Besturen beschikt het gewest voortaan over een wettelijk kader om de Brusselse gemeenten te helpen bij het investeren in sportinfrastructuur. Deze tekst bevestigt de wens van de regering om iedereen de mogelijkheid te bieden een sport in zijn buurt te beoefenen - ongeacht zijn of haar lichamelijke conditie, leeftijd of geslacht.
Onmiddellijk na de aanname van de ordonnantie volgden twee projectoproepen, nl. een projectoproep voor “klassieke” sportinfrastructuur zoals gebouwen, sportterreinen..., en een tweede voor buurtinfrastructuur die de vrije sportbeoefening stimuleert zoals fitnesstoestellen in een park. De gemeenten konden hierover meer informatie krijgen tijdens twee informatiesessies die Brussel Plaatselijke Besturen in januari heeft georganiseerd.
De verplaatsingskosten van het personeel van de plaatselijke besturen worden nog steeds terugbetaald. Het besluit m.b.t. deze toelage werd op 28 november 2019 goedgekeurd.
Tezelfdertijd werd er een instrument voor de evaluatie van de toelage opgesteld in de vorm van een door de begunstigden in te vullen vragenlijst. Deze vragenlijst werd eind december 2019 naar de begunstigden opgestuurd. De algemene evaluatie van de toelage loopt op haar einde.
Er werd een vademecum opgesteld tot uitvoering van de ordonnantie van 16 juli 1998 betreffende de toekenning van subsidies om investeringen van openbaar nut aan te moedigen.
De regering heeft het rationeel gebruik van energie (REG) als thema gekozen voor de driejarige periode 2019-2021.
Het bestuur is de drijvende kracht achter een ontwerp tot herziening van de ordonnantie van 4 september 2008 opdat niet enkel de bevordering van diversiteit aan bod komt, maar ook de bescherming van de personeelsleden van de plaatselijke besturen tegen discriminatie. Dit werk is het sluitstuk van de omzetting van de Europese antidiscriminatierichtlijnen, die voortaan ook voor de plaatselijke besturen is gerealiseerd, en biedt tegelijk de kans om de diversiteitsplannen in de Brusselse plaatselijke besturen te verbeteren.
De directie Gesubsidieerde Initiatieven heeft een voorontwerp van ordonnantie opgesteld. Het werd op 25 april 2019 door het parlement aangenomen. De opvallendste nieuwigheid is dat een plaatselijk bestuur een proces voor het opstellen van een diversiteitsplan moet hebben opgestart om een diversiteitssubsidie te kunnen ontvangen.
Brussel Plaatselijke Besturen stelde aan het Brussels Hoofdstedelijk Parlement zijn verslag voor over de tewerkstelling van personen met een handicap in de Brusselse gemeenten.
De plaatselijke besturen moeten immers per schijf van twintig voltijds equivalenten in de personeelsformatie minstens één persoon met een handicap halftijds tewerkstellen. Dit percentage mag voor de helft bereikt worden door overeenkomsten voor werken, leveringen en diensten te sluiten met maatwerkbedrijven. Dit alles moet gebeuren in overeenstemming met de ordonnantie die het Brussels Hoofdstedelijk Parlement op 2 februari 2017 heeft aangenomen.
Om na te gaan in welke mate de Brusselse gemeenten deze verplichting nakomen, heeft Brussel Plaatselijke Besturen elke gemeente bevraagd over het percentage personeelsleden met een handicap dat ze tewerkstelt en over de maatregelen die ze neemt om deze personeelsleden in dienst te nemen en te integreren. Brussel Plaatselijke Besturen heeft de resultaten van deze enquête vervolgens geanalyseerd en besproken.
Het verslag bevat ook een reeks aanbevelingen om de situatie te verbeteren en de lokale besturen in staat te stellen om hun plichten te vervullen.
Eind september bracht het BEST-netwerk (Europese Benchmark van Lokale Overheidsdiensten) een tweedaags bezoek aan Brussel op uitnodiging van Brussel Plaatselijke Besturen.
Gezagsdragers van grote Franse steden (Straatsburg, Pau, Bordeaux, Montpellier, enz.) hadden een ontmoeting met talloze sprekers over thema’s die van cruciaal belang zijn voor de toekomst van het gewest: huisvesting, mobiliteit, veiligheid, enz. Deze uiteenzettingen hebben geleid tot vruchtbare gesprekken over onderwerpen die een essentiële plaats innemen in Europese grootsteden.
