Als financiële partner van de plaatselijke besturen op het vlak van aanzuivering, investering en bankbemiddeling is het BGHGT een belangrijk financieel instrument in het gewestelijke landschap. Door de verslechterende begrotingssituaties moet dit instrument behouden blijven en zelfs versterkt worden.
Allereerst vereist deze ABI van eerste categorie, opgericht in 1993, een grondige juridische hervorming, zowel wegens de toepasselijke institutionele verplichtingen (Codex van de openbare financiën), als wegens de veroudering van sommige bepalingen, of nog wegens nieuwe behoeften die ontstaan en waarvoor het BGHGT een geschikt instrument zou kunnen zijn. De herziening van de oprichtingsordonnantie van het BGHGT is voor ons dus een prioriteit voor de volgende regeerperiode.
Ten tweede heeft het BGHGT sinds 2018 maar liefst vijf keer ingegrepen door gemeenten een thesaurielening te verstrekken voor een totale waarde van meer dan 40 miljoen euro. De financiële toestand van de gemeenten is de voorbije jaren nog verslechterd. Zo vallen elf van de negentien gemeenten momenteel onder een aanzuiveringsplan. Daarvoor worden ze begeleid door de gewestelijke inspectie. Gelet op de situatie op het terrein zal er nog ingegrepen moeten worden om de financiën van de plaatselijke besturen aan te zuiveren. Voor toekomstige leningen om de financiën van de gemeenten aan te zuiveren wil het BGHGT het mechanisme herzien waardoor de volledige en automatische oninvorderbaarheid van de leningen mogelijk wordt. Om de gemeenten beter te responsabiliseren zou moeten worden besloten dat de oninvorderbaarheid alleen betrekking heeft op een deel van de annuïteit, namelijk een deel van de rentelasten of van het jaarlijks terug te betalen kapitaal.
Het fonds wil zijn hulp aan de gemeenten ook benutten om een betere coördinatie van hunactiviteiten te ondersteunen, door een zekere vorm van stroomlijning aan te moedigen via de ontwikkeling van meer krachtenbundeling tussen gemeenten.
Wat de andere plaatselijke besturen betreft, wil het BGHGT enerzijds de steun aan de OCMW’s optimaliseren door zichzelf de middelen te geven voor een betere evaluatie van de financiële impact op de gemeentelijke dotatie van de diensten die de OCMW’s hun begunstigden aanbieden. Anderzijds zou het fonds ook een rol kunnen spelen bij de herfinanciering van de Brusselse openbare ziekenhuizen, waarvan sommige met toenemende liquiditeitsbehoeften kampen. Financiële steun van het fonds, zoals de steun waartoe werd beslist in 1995 en tussen 2002 en 2008, kan in deze context niet worden uitgesloten. Overigens eisen we dat de regelgeving wordt nageleefd en dat er een gewestelijke inspecteur in dienst (geen gedetacheerde) wordt aangesteld als regeringscommissaris binnen de Iris-koepel.
Bovendien wil het BGHGT, in de context van zijn bankbemiddelingsopdracht ten voordele van de plaatselijke besturen, beter de toekenningsvoorwaarden kaderen en definiëren voor deze leningen, waarvan een deel momenteel de financiering van voorschotten op vaste termijn dekt. Gedefinieerde voorwaarden voor toegang tot deze voorschotten en voorschotbedragen met een bovengrens (bijvoorbeeld beperkt tot een deel van de jaarlijkse ontvangsten die het plaatselijk bestuur verwacht te innen) zouden een positief effect moeten hebben op het beheer van hun geldelijke middelen.
Tot slot wil het BGHGT, wat de leningen voor de financiering van investeringen betreft, de mogelijkheid bestuderen om alle gewestelijke subsidies bedoeld voor de plaatselijke besturen inzake investeringen te financieren “zoals dat gebeurt in het Waals Gewest”. De gewestelijke investeringssubsidies aan de plaatselijke besturen zouden dan geleidelijk worden afgeschaft ten voordele van financieringen toegekend in de vorm van leningen van het BGHGT (gedeeltelijk of volledig terug te betalen). De middelen die jaarlijks worden vrijgemaakt door het schrappen van deze investeringssubsidies uit de gewestbegroting zouden worden overgeheveld naar de gewestelijke dotatie aan het BGHGT.
Acties
- Een ordonnantie aannemen tot hervorming van de ordonnantie houdende oprichting van het BGHGT
- Het deel van de schulden van de gemeenten aan het BGHGT dat in de boekhouding van het fonds als oninvorderbaar wordt geboekt verminderen
- De begeleiding van de OCMW’s optimaliseren
- Een rol spelen in de herfinanciering van de Brusselse openbare ziekenhuizen en een gewestelijke inspecteur voordragen als regeringscommissaris voor de Iris-koepel
- Gemeenten aanmoedigen om hun krachten te bundelen via een betere coördinatie van hun activiteiten
- De financiële coördinatierol van het BGHGT beter kaderen en contractueel vastleggen
- Alle gewestelijke subsidies bestemd voor de plaatselijke besturen financieren via de investeringsleningen toegekend door het BGHGT
- De functie van gewestelijk inspecteur opnieuw op de lijst van contractuele personeelsleden voor specifieke taken zetten