Het jaarverslag 2020 van Brussels Plaatselijk Besturen

De lockdown ingevolge de Covid-19-gezondheidscrisis heeft de dematerialisering van de contacten tussen Brussel Plaatselijke Besturen en de lokale besturen in een stroomversnelling gebracht.

Om de continuïteit van de verzending van documenten door de plaatselijke besturen naar het bestuur te verzekeren, heeft Brussel Plaatselijke Besturen aan het begin van de lockdown de nieuwe gemeentewet (ordonnantie van 17 juli 2020 tot wijziging van de nieuwe gemeentewet) gewijzigd opdat de gemeenten documenten elektronisch zouden mogen ondertekenen. Zodoende werd een wettelijke grondslag gecreëerd voor gemeenten die ervoor kiezen digitaal te werken en gegevens uit te wisselen.

De wettelijke grondslag die gemeenten toelaat digitaal te werken en gegevens uit te wisselen werd aldus versterkt en de dematerialisering van de contacten tussen het gewest en de plaatselijke besturen versneld.

Naast de eerste twee geselecteerde thema's (boekhouding/begroting en sociale bijstand) zijn er twee andere thema's toegevoegd, namelijk human resources en CRM.

Tegelijk werden de gemeenten en OCMW’s warm gemaakt voor het project: de minister heeft een vergadering georganiseerd waarop alle plaatselijke besturen aanwezig waren om hun belangstelling voor dit dossier op te wekken.

Er werden budgetsimulaties uitgevoerd en aan het parlement voorgesteld voor zowel opdracht 10 van BPB, het BGHGT als het CIBG.

Dit platform werd ontwikkeld door het CIBG in samenwerking met BPB en maakt de digitale uitwisseling van documenten mogelijk. Het is in dit platform tevens mogelijk een handtekening te plaatsen met behulp van een elektronische identiteitskaart.

De gezondheidscrisis heeft verschillende lokale besturen een duwtje in de rug gegeven om tot het platform toe te treden. Hierdoor wordt deze tool actief gebruikt door alle gemeenten, veertien van de negentien OCMW's en vier van de zes politiezones. Bovendien hebben ook nieuwe lokale besturen, zoals de zogenoemde Hoofdstuk XII-verenigingen en de intercommunales, de weg naar het platform gevonden;

De nieuwe applicatie voor dossierbehandeling van BPB (dematerialisatie van de werkprocessen van het bestuur, gelinkt aan BOS-xChange) is de laatste ontwikkelingsfase ingegaan.

In 2020 werden de testen voortgezet. Daarvoor werd een beroep gedaan op een testersgroep, die uitgebreid wordt zodra de applicatie voldoende ontwikkeld is bevonden. Er werd ook plan ontwikkeld voor het opleiden van het personeel zodat personeelsleden die belast zijn met de toezichtsopdracht hun taken vanaf oktober met behulp van deze nieuwe tool zouden kunnen uitvoeren.

De gegevensbank Minerva, waarin alle budgettaire en boekhoudkundige gegevens van de OCMW's worden opgeslagen, werd uitgebreid naar de politiezones.

Concreet zullen de politiezones systematisch hun boekhoudkundige gegevens (begrotingen, begrotingswijzigingen, driemaandelijkse rapporteringen, algemene rekeningen en begrotingsrekeningen) elektronisch moeten doorgeven aan BPB via een webportaal. Dankzij dit nieuwe platform zal het bestuur deze gegevens gemakkelijker kunnen analyseren en statistieken kunnen opmaken.

Elk jaar analyseert Brussel Plaatselijke Besturen de gemeentebegrotingen alvorens zijn opmerkingen en voorstellen over te maken aan de minister van Plaatselijke Besturen. Is de ontvangstenraming correct? Dekken de ontvangsten de uitgaven? Zijn de uitgaven onder controle? Als het antwoord op een of meerdere van deze vragen negatief is, kan het bestuur aan de minister voorstellen om enkele opmerkingen te formuleren, corrigerende maatregelen te vragen of de begroting niet goed te keuren.

Begin 2020 heeft het bestuur in het kader van de eerste maatregelen met betrekking tot de gezondheidscrisis verschillende scenario’s uitgewerkt, gaande van het meest gunstige tot het meest ongunstige. Dankzij deze ramingen, die bijgesteld werden naargelang de evolutie van de economische en gezondheidssituatie, kon de regering een samenhangende strategie uitwerken om de gemeenten en de lokale economie te ondersteunen.

De eerder aangevatte werkzaamheden om één enkel boekhoudplan op te stellen dat rekening houdt met de eigenheden van zowel de gemeenten als de OCMW's werden voortgezet.

Het bestuur heeft gewerkt aan een voorstel om de toezichtregels te hervormen.

Daartoe heeft het bestuur zijn voornemens uiteengezet in een nota, waarin de te wijzigen elementen worden opgesomd. Bij de nota was een document gevoegd, waarin concreet werd weergegeven hoe de ordonnantie toezicht op de gemeenten eruit zou zien als de voorgestelde wijzigingen zouden worden ingevoerd.

In juli werd in het Belgisch Staatsblad een omzendbrief gepubliceerd over de interpretatie van de ordonnantie inzake de bestuursvormen.

Verder werd een ordonnantie tot uitstel van de datum van inwerkingtreding van sommige bepalingen van de ordonnantie inzake de bestuursvormen opgesteld en door de regering en het parlement goedgekeurd. De artikelen in kwestie hebben betrekking op de verzending van akten in extenso. Deze ordonnantie is in september in werking getreden.

Tal van Brusselse gemeenten zijn al lang lid of oprichter van vzw’s die belast zijn met opdrachten van gemeentelijk belang. Het duurde echter tot 2018 voordat een passend rechtskader werd opgesteld waarin de regels betreffende de structuur en de opdrachten van deze gemeentelijke vzw’s zijn vastgelegd.

Op basis van door de gemeenten verstrekte informatie en publiek beschikbare gegevens, met name via de statuten van de verenigingen die in de bijlagen van het Belgisch Staatsblad gepubliceerd zijn, heeft Brussel Plaatselijke Besturen in 2020 de instellingen die beantwoorden aan de definitie van gemeentelijke vzw geïdentificeerd en opgelijst. Op basis van dit werk, dat in 2021 zal worden voortgezet, kon het bestuur een (voorlopig) register van de gemeentelijke vzw’s opstellen.

In 2020 is het voorontwerp van ordonnantie in eerste lezing aangenomen door de regering en heeft de Raad van State zijn advies uitgebracht.

Vervolgens werd binnen het bestuur opnieuw intern overleg gepleegd over dit ontwerp van ordonnantie; de aanpassingen waren eind 2020 doorgevoerd.

Na ontvangst van de opmerkingen van het kabinet van de bevoegde minister, de werkgroep “burgerlijke stand” en ontwikkelingen in andere projecten, is begonnen met de actualisering van de omzendbrief over de ordonnantie van 29 november 2018 op de begraafplaatsen en de lijkbezorging.

Voorts is men ook gestart met de uitvoeringsbesluiten.

Tot slot werd er een voorontwerp van ordonnantie tot wijziging van bovengenoemde ordonnantie opgesteld. Deze wijziging heeft betrekking op de verplichting voor de gemeenten om op elke begraafplaats over een multiconfessioneel perceel te beschikken (artikel 3, achtste lid van de ordonnantie).

Naast dit wetgevende werk werd er ook gewerkt aan de oprichting van een cel begrafenissen en lijkbezorging binnen het bestuur Brussel Plaatselijke Besturen door contacten te leggen en besprekingen te houden met verschillende betrokken partijen, waaronder de twee kabinetten.

Meer lezen

Het besluit houdende bezoldigingsregeling is op 30 juni 2020 in werking getreden.

De eerste fase van informatieverzameling verliep moeizaam en kon niet volledig worden afgerond.

Niettemin heeft de dienstverlener in december 2020 het model voorgesteld. Hoewel dit voldeed, is dit nog niet de definitieve versie.

Het vijfde nummer van het BPB-magazine Focus vestigt de aandacht op het personeel van de gemeenten en OCMW’s van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Het schetst een beeld van de Brusselse plaatselijke ambtenarij aan de hand van cijfergegevens over het personeelsbestand en de personeelsuitgaven.

Deze analyse legt de voornaamste trends bloot, zoals het aandeel statutaire personeelsleden, de verdeling van de uitgaven enzovoort, en ze werpt een ander licht op de eigenheden van en overeenkomsten tussen deze besturen. De vijfde Focus bevat een schat aan gegevens, waarvan de regering gebruik kan maken voor het uitwerken van haar beleid, maar ook de plaatselijke besturen zelf kunnen er hun voordeel mee doen voor het verrichten van een benchmarkstudie en een zelfevaluatie.

Tijdens de werkgroepen met de verschillende entiteiten kwamen verschillende materies aan bod (techniek, logistiek, communicatie, verkiezingsuitgaven, enz.). Het doel ervan is goede praktijken te delen, te bekijken of er gezamenlijke opdrachten kunnen worden opgestart en zelfs of de wetgeving en procedures tussen de entiteiten geharmoniseerd kunnen worden.

Tot slot werd ook al aan enkele teksten gewerkt (instructies voor de stembureaus, volmacht en verkiezingsuitgaven).

• Eind 2020 werd de laatste hand gelegd aan de Focus over de financiële stromen naar de plaatselijke besturen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Dit initiatief past binnen een vernieuwend project voor de centralisering van de gegevens over de subsidies die het gewest tussen 2015 en 2019 toekende aan de Brusselse gemeenten, OCMW’s en politiezones.
• Er werden verschillende vragen gesteld over de toekomst van de subsidie “Mobiliteit” en er werden voorstellen tot vereenvoudiging van het toekenningsmechanisme van deze subsidie geformuleerd.
• Het bestuur heeft een evaluatienota opgesteld voor de subsidie "diversiteit". In reactie daarop heeft het kabinet het bestuur gevraagd bij de gemeenten te polsen naar de geschiktheid van de subsidie en naar de mogelijkheid om een ander criterium te hanteren. De bevragingen zijn eind 2020 van start gegaan.

Er werd een werkgroep opgericht met experten van de gemeenten, de OCMW's en Actiris.

In december werd een ontwerp van besluit voor advies naar het kabinet en de leden van de werkgroep gestuurd.

Het bestuur heeft een studie verricht om na te gaan wat wettelijk mogelijk is en heeft die aangevuld met een externe analyse.

Tegelijk werd aan de plaatselijke besturen die worden beoogd door het regeringsbesluit van 26 november 2020 bij wijze van voorschot een eenmalige premie toegekend in afwachting van de baremawijzigingen die in de komende jaren zouden moeten plaatsvinden.

In 2020 hebben de gemeenten projecten voor lokale sportinfrastructuur ingediend voor een totale subsidieaanvraag van bijna 1,8 miljoen euro.