Definitie 


Een vzw wordt beschouwd als "gemeentelijk" wanneer de gemeente in de algemene vergadering of de raad van bestuur over de meerderheid van de zetels of stemmen beschikt. Een vzw kan ook als "gemeentelijk" beschouwd worden op basis van een financieel criterium, met name wanneer de gemeente het structurele tekort of het vereffeningspassief van de vzw op zich neemt. Deze criteria moeten niet gecumuleerd worden.

Als meerdere gemeenten samen beslissen een vzw op te richten, is er sprake van een "meergemeentelijke vzw", waarvoor gelijkaardige regels gelden als voor de gemeentelijke vzw's.

 

Register m.b.t. de VZW's (19 gemeenten)

 

De opdrachten


De gemeente kan een vzw elke opdracht toevertrouwen die ze van gemeentelijk belang acht, voor zover het niet gaat om een opdracht die behoort tot de bevoegdheden die bij wet specifiek aan de gemeenten toegekend worden, zoals de handhaving van de openbare orde of het bijhouden van de registers van de burgerlijke stand.

Bovendien kan de gemeente een opdracht van gemeentelijk belang slechts aan een vzw toevertrouwen als ze kan aantonen dat die opdracht efficiënter vervuld zal worden via een vzw dan binnen de diensten van het gemeentebestuur of binnen een autonoom gemeentebedrijf.

Ten slotte is het zo dat wanneer het budget van de gemeentelijke vzw voor meer dan 50% gedekt wordt door gemeentelijke subsidie, de vzw en de gemeente een overeenkomst moeten sluiten die bepaalt welke taken aan de vzw toevertrouwd worden, alsook de middelen die de gemeente aan de vzw ter beschikking stelt en de indicatoren waarmee de verwezenlijking van de taken kan worden geëvalueerd.

De structuur


Zoals elke vzw bestaat een gemeentelijke vzw hoofdzakelijk uit een algemene vergadering, waarin alle effectieve leden van de vzw zetelen, en een raad van bestuur.

Wegens de openbare aard van de vzw voorziet de ordonnantie van 5 juli 2018 betreffende de specifieke gemeentelijke bestuursvormen en de samenwerking tussen gemeenten in een aantal waarborgen van algemeen belang:

  • binnen de raad van bestuur mogen niet meer dan twee derde van de leden die de gemeente vertegenwoordigen tot hetzelfde geslacht behoren;
  • minstens een derde van de leden van de raad van bestuur wordt aangewezen door de algemene vergadering op voordracht van de gemeenteraad of van de vertegenwoordigers van de gemeenteraad in de algemene vergadering;
  • de raad van bestuur mag niet voor meer dan twee derde bestaan uit leden van hetzelfde geslacht;
  • een vertegenwoordiging van de oppositie in de raad van bestuur wordt gewaarborgd;
  • bij elke volledige vernieuwing van de gemeenteraad wijst de nieuw geïnstalleerde gemeenteraad de vertegenwoordigers van de gemeente in de algemene vergadering aan;
  • er is ook voorzien in regels om belangenconflicten bij de bestuurders van de vzw te voorkomen.

Ten slotte valt op te merken dat de gemeente in een gemeentelijke vzw samenwerking kan aangaan met elke publiek- of privaatrechtelijke rechtspersoon, voor zover de gemeente over de meerderheid van de stemmen beschikt, op zijn minst in de algemene vergadering.