Op 14 augustus 2023 werd de ordonnantie van 20 juli 2023 houdende het Nieuw Brussels Gemeentelijk Kieswetboek (NBGKWB) in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd. Deze ordonnantie voegt het Brussels Gemeentelijk Kieswetboek, vastgesteld bij de ordonnantie van 16 februari 2006, en de ordonnantie van 12 juli 2012 houdende de organisatie van de elektronische stemming voor de gemeenteraadsverkiezingen samen.
In het NBGKWB wordt er nu duidelijk bepaald dat er gebruik zal gemaakt worden van het elektronisch stemsysteem. Stemmen op papier wordt beschouwd als een alternatief waarvan enkel gebruik wordt gemaakt indien elektronisch stemmen niet mogelijk blijkt te zijn.
Verder wordt er voorzien in punctuele technische wijzigingen, de modernisering van het kiesproces via een digitalisering van bepaalde kiesdocumenten, de aanpassing van het kiesproces aan een correct beheer van de persoonsgegevens en de verbetering van de organisatie van de verkiezingen door bepaalde processen die niet langer relevant of achterhaald zijn, te schrappen.
De grootste nieuwigheid dat in het wetboek wordt geïntroduceerd is de mogelijkheid tot de invoering van een gecentraliseerde elektronische aanstiplijst. Hierdoor kunnen, via een centrale database, de kiezers aangeduid worden wanneer zij zich aanmelden in het stembureau. Deze elektronische registratie maakt een einde aan de verplichting om manueel papieren aanstiplijsten bij te houden. Deze digitalisering biedt een aantal voordelen: garantie op een vlottere circulatie in het stembureau, papierbesparing, vereenvoudiging van de werkzaamheden en daling van de kosten.
De ordonnantie voorziet onder andere ook in de volgende wijzigingen:
- de voorzitter van het hoofdbureau kan voortaan zijn secretaris aanwijzen onder alle burgers die gewoonweg de hoedanigheid van kiezer hebben. Zijn keuze is niet langer beperkt tot de kiezers in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest;
- de vereiste van 'te kunnen lezen en schrijven' voor de bijzitters en plaatsvervangende bijzitters van de hoofd bureaus en voor de voorzitters van de stembureaus wordt geschrapt omdat de bijzitters van de hoofdbureaus in de praktijk vertrouwenspersonen zijn en deze eis voor wat betreft de voorzitters van de stembureaus en de bijzitters van deze bureaus onmogelijk te controleren is;
- de vereenvoudiging van de procedure voor het verkrijgen van de kiezerslijst voor de indieners van de kandidatenlijsten en de kandidaten;
- de invoering van de functie van 'gemeentelijke coördinator' die het contactpunt voor de gewestelijke administratie en de kiesbureaus zal zijn;
- de lijst van beroepen die gebruikt wordt voor de aanwijzing van de voorzitters en bijzitters van een stembureau wordt aangepast;
- het afschaffen van de functie van adjunct-secretaris;
- de afschaffing van de verplichte minimumgrens (of percentage) voor de reservepool van voorzitters van de stembureaus. Voortaan benoemt de voorzitter van het hoofdbureau zoveel plaatsvervangende voorzitters van het stembureau als hij nodig acht;
- de aanpassing van de procedure voor het vormen van een stembureau om ervoor te zorgen dat het bureau om 8u 's morgens operationeel is. Zo kan het stembureau onmiddellijk, vanaf 7u, worden ingericht als naast de voorzitter en de secretaris ten minste vier van de opgeroepen personen aanwezig zijn en moet de vorming van het stembureau in ieder geval uiterlijk om 7u45 uur;
- de afschaffing van de verklarende brochure die bij de oproepingsbrief wordt gevoegd;
- de schrapping van de term 'logo';
- de verduidelijking van de verplichtingen en prerogatieven van de getuigen van de partijen in de stembureaus;
- de uitbreiding van de mogelijkheden voor het indienen van een verbeterings- of aanvullingsakte, namelijk wanneer een kandidaat zijn kandidaatstelling wenst in te trekken of wanneer een kandidaat overlijdt na de voorlopige afsluiting;
- de aanpassing van de procedure betreffende de volmacht: er wordt voortaan één formulier gebruikt dat de verantwoording van de afwezigheid door de autoriteit/instelling bevat en er wordt rekening gehouden met zelfstandigen die zich niet naar het stembureau kunnen begeven. Ook de volgorde van stemmen van de volmachtkrijger wordt verduidelijkt;
- de wijziging van de procedure betreffende het opstarten van het stembureau om de opening van de stembureaus om 8u te garanderen in de zin dat de voorzitter en secretaris de stemmachines in werking mogen stellen als er ten minste twee bijzitters aanwezig zijn. Ook de teststemmen worden afgeschaft.